Rząd przedłuży zakaz sprzedaży państwowych gruntów rolnych

Rząd zapowiada przedłużenie zakazu sprzedaży państwowych gruntów rolnych aż do 2036 roku. To jedna z najważniejszych decyzji dotyczących krajowej polityki rolnej ostatnich lat, a jej celem jest utrzymanie stabilności rynku ziemi oraz wzmocnienie bezpieczeństwa żywnościowego.

Dotychczas obowiązujące moratorium miało wygasnąć w 2026 roku, jednak zarówno rząd, jak i Prezydent RP Karol Nawrocki zgodnie wskazują, że obecne wyzwania wymagają dłuższej ochrony zasobów państwowych.

Ustawowa ochrona gruntów rolnych

Obowiązująca od 2016 roku ustawa wprowadziła zakaz sprzedaży gruntów rolnych należących do Skarbu Państwa, obejmując całe nieruchomości, ich części oraz udziały. Ustawodawca pozostawił jednak katalog wyjątków, dzięki którym możliwa jest sprzedaż w przypadku terenów przeznaczonych pod inwestycje nierolne, nieruchomości położonych w specjalnych strefach ekonomicznych czy domów i lokali mieszkalnych.

Zasada ta obejmuje również grunty do dwóch hektarów, a w pozostałych sytuacjach konieczna jest zgoda ministra rolnictwa.

Dłuższa gwarancja bezpieczeństwa

Prezydent Karol Nawrocki podpisał projekt ustawy przewidujący wydłużenie zakazu o kolejne dziesięć lat. Dokument utrzymuje dotychczasowe wyjątki oraz wprowadza jasny zapis, że sprzedaż dokonana bez zgody ministra będzie nieważna z mocy prawa.

Według wyliczeń Kancelarii Prezydenta, zmiana nie obciąży finansów publicznych. Przychody z transakcji przeprowadzanych w ramach wyjątków mają pozostać na podobnym poziomie jak w poprzednich latach, kiedy wynosiły od ponad 1,1 do niemal 1,7 mld zł rocznie.

W uzasadnieniu podkreślono, że przedłużenie moratorium ma chronić rynek przed spekulacyjnym wykupem gruntów, wspierać rodzinny model gospodarowania oraz wzmacniać odporność kraju na zmienność globalnych rynków surowcowych. Polityczny charakter ma natomiast propozycja zmiany preambuły ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, akcentująca konieczność ochrony rolnictwa przed napływem taniej żywności spoza Unii Europejskiej oraz zagrożeniami wynikającymi z planowanych umów handlowych.

Zgodne stanowisko Rządu i Prezydenta

Rząd przedstawił projekt o analogicznej treści, również przewidujący przedłużenie zakazu do 2036 roku. W przeciwieństwie do propozycji prezydenckiej nie obejmuje on zmian w innych ustawach, koncentrując się wyłącznie na utrzymaniu dotychczasowych zasad gospodarowania państwowymi gruntami rolnymi. Jak wskazano w uzasadnieniu, wieloletnia praktyka pokazała, że dzierżawa stała się stabilnym i korzystnym mechanizmem wykorzystywania tych terenów.

Z perspektywy rynku nieruchomości rolnych przedłużenie moratorium oznacza utrzymanie przewidywalności, ograniczenie presji cenowej oraz dalsze wzmocnienie strukturalnej roli dzierżawy. Dla rolników to również sygnał, że państwo konsekwentnie wspiera model gospodarstw rodzinnych jako fundament krajowej produkcji rolnej.